ویتامین D چه اثری بر روی مغز دارد؟

ویتامین D یک ماده مغذی و حیاتی است که نقش مهمی در حفظ سلامت کلی بدن از جمله سلامت مغز دارد. هنگامی که بدن ویتامین D کافی دریافت نمی‌کند و کمبود آن در بدن پدیدار می‌شود، می‌تواند اثرات منفی بر روی مغز داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که کمبود این ویتامین ممکن است خطر زوال شناختی و زوال عقل را در افراد مسن افزایش دهد، همچنین می‌تواند با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان مرتبط باشد، علاوه بر این، کمبود ویتامین D با تغییرات در ساختار و عملکرد مغز مرتبط است.

سطوح پایین ویتامین دی با کاهش حجم ماده خاکستری در نواحی از مغز که با حافظه، عملکرد اجرایی و تنظیم خلق و خوی مرتبط است، همراه است.

تأثیر کمبود ویتامین D بر روی قسمت های مختلف مغز

سطوح کافی ویتامین دی برای مغز مهم است، زیرا می‌تواند قسمت های مختلف مغز را به روش‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد.

تحقیقات نشان داده است که کمبود این ویتامین ممکن است با زوال شناختی و زوال عقل در افراد مسن مرتبط باشد. ویتامین D در محافظت عصبی نقش دارد و می‌تواند به جلوگیری از آسیب به سلول‌های مغز کمک کند، همچنین از توسعه و نگهداری نورون‌ها پشتیبانی می‌کند و می‌تواند انعطاف پذیری سیناپسی را که برای یادگیری و حافظه ضروری است، افزایش دهد.

ویتامین دی بر بخش‌های مختلف مغز تأثیر می‌گذارد، به ‌عنوان ‌مثال، می‌تواند قشر جلوی مغز را که در عملکرد اجرایی و تصمیم گیری نقش دارد و هیپوکامپ که در حافظه و یادگیری نقش دارد، تحت تأثیر قرار دهد.

سطوح پایین ویتامین D با کاهش حجم ماده خاکستری در نواحی از مغز مرتبط با حافظه، عملکرد اجرایی و تنظیم خلق و خوی مرتبط است، علاوه بر این، کمبود ویتامین D ممکن است با افزایش خطر افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات سلامت روان مرتبط باشد.

به طور کلی، حفظ سطوح کافی ویتامین D برای سلامت مغز بسیار مهم است و می‌تواند قسمت‌های مختلف مغز را به طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد. سطوح کافی این ویتامین ممکن است به جلوگیری از زوال شناختی و حمایت از عملکرد مغز، از جمله حافظه، یادگیری و تنظیم خلق و خو کمک کند.

اثر ویتامین دی در پیشگیری از آلزایمر

ویتامین D یک ماده مغذی است که نقش حیاتی در ارتقای سلامت استخوان، عملکرد سیستم ایمنی و رشد و تمایز سلولی دارد.

تحقیقات نشان داده است که حفظ سطوح کافی از این ویتامین ممکن است اثر محافظتی بر مغز داشته باشد و به طور بالقوه می‌تواند به پیشگیری یا به تأخیر انداختن شروع بیماری آلزایمر کمک کند.

مطالعات نشان داده‌اند که سطوح پایین این ویتامین ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط باشد. تصور می‌شود ویتامین D با کاهش التهاب، تقویت فاکتورهای رشد عصبی و افزایش پاک‌سازی مواد مضر مانند آمیلوئید بتا که می‌تواند در مغز افراد مبتلا به آلزایمر انباشته شود، اثر محافظتی عصبی دارد.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سطوح پایین ویتامین D ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط باشد، به ‌عنوان ‌مثال، یک مطالعه در سال 2014 که در ژورنال Neurology منتشر شد، نشان داد که افراد مسن با سطوح پایین ویتامین D بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل در یک دوره 5 ‌ساله نسبت به افراد با سطوح بالاتر این ماده مغذی هستند.

برای افزایش مصرف ویتامین D، زمان بیشتری را در خارج از منزل و زیر نور خورشید، مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی مانند ماهی چرب، زرده تخم مرغ و محصولات لبنی غنی شده و مصرف مکمل‌های ویتامین D در صورت توصیه یک متخصص در نظر بگیرید.

در حالی که برای درک کامل تأثیر ویتامین دی بر پیشگیری از بیماری آلزایمر به تحقیقات بیشتری نیاز است، حفظ سطوح کافی از این ماده مغذی ممکن است پیامدهای مهمی برای سلامت مغز و عملکرد شناختی در زندگی داشته باشد.

پیشگیری از پارکینسون توسط مصرف ویتامین D

بیماری پارکینسون یک اختلال عصبی است که سیستم عصبی را در درجه اول در افراد مسن تحت تأثیر قرار می‌دهد. مشخصه آن تخریب نورون‌های دوپامینرژیک در مغز است که منجر به طیف وسیعی از علائم حرکتی از جمله لرزش، سفتی و اختلال در هماهنگی می‌شود.

مطالعات نشان داده‌اند که حفظ سطوح کافی این ویتامین ممکن است اثر محافظتی در برابر بیماری پارکینسون داشته باشد. ویتامین دی یک ماده مغذی است دارای اثرات محافظت کننده عصبی است که ممکن است به پیشگیری یا به تأخیر انداختن شروع بیماری پارکینسون کمک کند.

علاوه بر این که سطوح پایین ویتامین D ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون مرتبط باشد. تصور می‌شود ویتامین D بقای نورون‌های دوپامینرژیک در مغز را که مسئول تولید ناقل عصبی دوپامین هستند، تقویت می‌کند. دوپامین برای کنترل حرکت بسیار مهم است و از بین رفتن نورون‌های دوپامینرژیک یکی از ویژگی‌های بارز بیماری پارکینسون است.

ویتامین D علاوه بر اثرات محافظت کننده عصبی بالقوه خود، ممکن است در کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو نیز نقش داشته باشد که تصور می‌شود در ایجاد و پیشرفت بیماری پارکینسون نقش دارد. چندین مطالعه نشان داده‌اند که مکمل این ویتامین ممکن است به بهبود عملکرد حرکتی و کاهش شدت علائم در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند، در حالی که تحقیقات بیشتری برای درک کامل رابطه بین ویتامین دی و پیشگیری از بیماری پارکینسون مورد نیاز است،

ویتامین دی و قشر خاکستری مغز

قشر خاکستری مغز ناحیه‌ای است که نقش مهمی در بسیاری از عملکردهای شناختی از جمله ادراک، توجه، حافظه و تصمیم‌گیری ایفا می‌کند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که حفظ سطوح کافی ویتامین دی ممکن است به محافظت از قشر خاکستری مغز در برابر زوال مرتبط با افزایش سن کمک کند.

مطالعات نشان داده‌اند که سطوح پایین ویتامین D با کاهش حجم ماده خاکستری در مغز، به ویژه در مناطقی که برای عملکرد شناختی مهم هستند، مرتبط است. تصور می‌شود ویتامین دی دارای اثرات محافظت کننده عصبی است که ممکن است به جلوگیری یا به تأخیر انداختن شروع زوال شناختی مرتبط با افزایش سن کمک کند.

این ویتامین ممکن است به افزایش تولید فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) کمک کند، که پروتئینی است که نقش کلیدی در رشد و بقای نورون‌ها در مغز بازی می‌کند. BDNF برای حفظ عملکرد شناختی بسیار مهم است و با ایجاد چندین اختلال عصبی از جمله بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون مرتبط است.

در حالی که برای درک کامل اثر ویتامین D بر قشر خاکستری مغز به تحقیقات بیشتری نیاز است، حفظ سطوح کافی از این ماده مغذی از طریق یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی ممکن است پیامدهای مهمی برای سلامت مغز و عملکرد شناختی در زندگی داشته باشد.

برخی از منابع خوب ویتامین D

چندین منبع خوب این ویتامین وجود دارند که برخی از آنها به شرح زیر است:

نور خورشید

خورشید منبع طبیعی ویتامین دی است و بدن زمانی که پوست در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، می‌تواند آن را تولید کند. میزان تولید ویتامین D می‌تواند بسته به عواملی مانند زمان روز، فصل و موقعیت جغرافیایی متفاوت باشد.

ماهی های چرب

سالمون، ماهی تن و ماهی خال‌مخالی همه منابع عالی این ویتامین هستند.

غذاهای غنی شده

بسیاری از غذاها مانند شیر، آب پرتقال و غلات با ویتامین D غنی شده‌اند.

زرده تخم مرغ

زرده تخم مرغ حاوی ویتامین دی است، اما مقدار آن بسته به رژیم غذایی مرغ و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می‌تواند متفاوت باشد.

قارچ

برخی از انواع قارچ‌ها مانند قارچ شیتاکه می‌توانند مقدار کمی از این ویتامین را تأمین کنند.

مکملها

مکمل‌های ویتامین D به طور گسترده در دسترس هستند و می‌توانند راهی مؤثر برای اطمینان از دریافت این ویتامین کافی باشند.

توجه به این نکته مهم است که مصرف توصیه شده روزانه ویتامین D بسته به عواملی مانند سن، وضعیت سلامتی و سایر عوامل می‌تواند متفاوت باشد. اگر مطمئن نیستید که ویتامین D کافی دریافت می‌کنید، با متخصص مغز و اعصاب دکتر هیوا امجدی در مورد بررسی سطح ویتامین D خود و اینکه آیا مکمل برای شما مناسب است صحبت کنید.

برخی از علائم رایج کمبود ویتامین دی چیست؟

کمبود ویتامین این ویتامین می‌تواند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کند و برخی از رایج‌ترین آنها شامل موارد زیر است.

خستگی و ضعف

ویتامین D در حفظ قدرت عضلانی نقش دارد، بنابراین کمبود آن می‌تواند منجر به احساس خستگی و ضعف شود.

درد استخوان و مفاصل

ویتامین دی به بدن کمک می‌کند تا کلسیم را جذب کند که برای حفظ استخوان‌های قوی ضروری است. کمبود می‌تواند منجر به درد استخوان و مفاصل و همچنین افزایش خطر شکستگی شود.

تغییرات خلقی

برخی از مطالعات ارتباط بین کمبود ویتامین D و اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب را پیشنهاد کرده‌اند.

اختلال در ترمیم زخم

ویتامین D در سیستم ایمنی نقش دارد و می‌تواند بر توانایی بدن در بهبود زخم‌ها تأثیر بگذارد.

ریزش مو

اگر چه نادر است، اما کمبود شدید ویتامین D می‌تواند باعث ریزش مو شود.

افزایش خطر عفونت

کمبود این ویتامین ممکن است خطر ابتلا به عفونت‌ها از جمله عفونت‌های تنفسی و بیماری‌های خود ایمنی را افزایش دهد.

توجه به این نکته ضروری است که این علائم می‌تواند توسط بسیاری از عوامل دیگر ایجاد شود و آزمایش خون تنها راه برای تأیید کمبود ویتامین D است. اگر مشکوک هستید که ممکن است کمبود ویتامین D داشته باشید، با پزشک متخصص در مورد بررسی سطح ویتامین D خود صحبت کنید.

جمع بندی

ویتامین D یک ماده مغذی است که نقش مهمی در بسیاری از فرایندهای بدن از جمله سلامت استخوان، عملکرد سیستم ایمنی، رشد و تمایز سلولی دارد.

تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که حفظ سطوح کافی ویتامین D ممکن است تأثیر مثبتی بر مغز داشته باشد، از جمله محافظت در برابر زوال شناختی مرتبط با افزایش سن، تقویت یادگیری و حافظه و ارتقا عملکرد سالم مغز.

تصور می‌شود ویتامین D دارای اثرات محافظت کننده عصبی است که ممکن است به جلوگیری یا تأخیر در شروع اختلالات عصبی مانند آلزایمر و بیماری پارکینسون کمک کند.

برای افزایش مصرف ویتامین D، زمان بیشتری را در خارج از منزل زیر نور خورشید، مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی و مصرف مکمل‌ها در صورت توصیه یک پزشک متخصص در نظر بگیرید.