محتوای این مطلب
شما هم با شنیدن نام بیماری عفونت مغزی تا حدودی متوجه شدهاید که چه ماهیتی دارد. طیف وسیعی از میکروبهای بیماریزا میتوانند عوارض بسیار سنگینی برای مغز به همراه داشته باشند که در نهایت عفونت مغزی را شامل میشود. مننژیت و عفونتهای مغزی مسری نبوده و فقط با دلایلی خاص ایجاد میشوند. در این مقاله به عوامل تشکیل دهنده این بیماری و روشهای پیشگیری از آن پرداختیم.
عفونت مغزی چیست؟
عفونت مغزی یا آبسه مغزی نوعی بیماری است که به دلیل ایجاد عفونت در مغز به وجود میآید. در صورت ایجاد آبسه مغزی در هر سن، فرد در فعالیتهای مرتبط با مغز و نخاع دچار مشکل میشود. بروز این عفونت در هر سنی امکانپذیر بوده و به این معنا است که فرد در هر سنی، در صورتی که در معرض این عوامل قرار بگیرد به بیماری عفونت مغزی مبتلا شود.
دلایل ابتلا به عفونت مغزی
ابتلا به عفونت مغزی دلیل مشخصی ندارد، اما عوامل بسیاری توسط دانشمندان و پزشکان کشف شدهاند که در پیدایش این بیماری تاثیرگذار هستند. گاهی فرد با قرارگیری در معرض باکتری، ویروس و یا عوامل قارچی و ورود آنها به مغز فرد، به این بیماری مبتلا میشود. در ادامه مقاله به بیان برخی از این عوامل میپردازیم.

آسیب های جمجمه و عمل جراحی مغز
یکی از بیشترین مواردی که باعث ابتلای فرد به عفونت مغزی میشود، بروز شکستگی سر و جمجه است. پیدایش زخمهای این چنینی در سر، مسیر ورود باکتری و ویروس را هموارتر میکند، بنابراین محیط را برای شیوع این بیماری مساعد میسازد. انجام برخی از عملهای جراحی در قسمت مغز و اعصاب نیز به علت وجود برش و زخم در سر، شرایط ورود عوامل آلوده کننده به سر را ایجاد میکند و احتمال ابتلا به آبسه مغزی را افزایش میدهد.
انتقال میکروب ها از طریق خون
از دیگر راههای ابتلا به عفونت مغزی، انتقال موارد بیماریزا از طریق جریان خون است. ممکن است فرد دچار عفونتهای ریه و دیگر بیماریها باشد و این عفونتها از طریق خون به مغز ورود کنند و التهابات و عفونت ایجاد شود که در نهایت آبسه مغزی را به همراه داشته باشد.
بیماری های دهان
افرادی که به مدت طولانی عفونتهایی در دهان خود دارند که به آن توجه نمیکنند و جدی نمیگیرند، در صورتی که ادامهدار باشد، ممکن است باعث به وجود آمدن عفونت در مغز شود.
چه عواملی خطر ابتلا به عفونت مغزی را بالا میبرد؟
برای به وجود آمدن هر نوع بیماری، عوامل و فاکتورهایی وجود دارند که احتمال ابتلا را برای افراد افزایش میدهند. در ادامه به مواردی که احتمال ابتلا به عفونت مغزی خفیف یا شدید را افزایش میدهند، اشاره کردیم:
- بیماری مننژیت
- عفونتهای گوش میانی
- ضعف در سیستم ایمنی بدن
- دچار بودن به بیماریهای مادرزادی قلبی
- بیماریهای مزمن مانند عفونت کلیه و سرطان
- استفاده از داروهای مقابله کننده با سیستم ایمنی مانند داروهای شیمی درمانی
- ابتلا به بیماریهایی که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن میشود مانند ایدز و هپاتیت
علائم عفونت مغزی در بزرگسالان
بروز عفونت مغزی در افراد دارای علائم مشخصی است. در ادامه برخی از این موارد را بشناسید:
- عدم تمرکز
- سفت شدن گردن
- بروز گیجی در سر
- دید دوگانه و تاری دید
- تب بالای 38 درجه و بروز تشنج
- بروز سردرد شدید در یک قسمت از سر
- اختلال در حرکت کردن و دچار لکنت زبان شدن
عوارض ابتلا به عفونت مغزی چیست؟
بیماریهای مرتبط با مغز بسیار خطرناک هستند و عوارض بسیار ناخوشایندی را به همراه دارند. در صورتی که عفونت مغزی به موقع درمان نشود، باعث بروز بیماریهایی از جمله صرع، عفونت در پرده مغز، مشکل در تکلم، سکته مغزی و در موارد حادتر باعث مرگ در افراد میگردد. تمامی بیماریهای گفته شده، خود به تنهایی دارای عوارض بسیار شدیدی هستند. توصیه میشود در صورت داشتن علائم این بیماریها، خیلی سریع برای درمان به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
آیا میتوان از عفونت مغزی در بزرگسالان پیشگیری کرد؟
با توجه به تحقیقات انجام شده توسط محققان، با انجام بعضی روشهای پیشگیرانه میتوان خطر ابتلا به بیماری عفونت مغزی را در افراد کاهش داد.
- کنترل قند خون به صورت مرتب به خصوص در افرادی که مبتلا به بیماری دیابت هستند و رعایت مواردی که باعث کاهش قند خون میشود، تا حدودی از این بیماری پیشگیری میکند.
- رعایت بهداشت عمومی و فردی به خصوص افرادی که دارای زخم باز در نواحی نزدیک به سر یا خود جمجمه هستند و یا به تازگی در ناحیه سر جراحی انجام دادهاند.
- رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از ابتلا به بیمارهای عفونی ضروری است.
- در صورت بروز عفونت در ناحیه دهان و دندان و عفونتهای گوش میانی، خیلی سریع به درمان کامل آن بپردازید و اقدامات لازم را انجام دهید.
- از مصرف خودسرانه دارو به خصوص آنتیبیوتیکها خودداری کنید، زیرا این امر باعث آسیب به سیستم ایمنی بدن و تضعیف آن میشود.
ناگفته نماند که رعایت این موارد، دلیل بر پیشگیری قطعی از ابتلا به این بیماری نیست و ممکن است در اثر اتفاقات دیگری ایجاد شود.
تشخیص عفونت مغزی چگونه است؟
برای تشخیص بیماری ابتدا سوالهایی توسط متخصص مغز و اعصاب پرسیده میشود که پاسخگویی درست به آنها از اهمیت زیادی برخوردار است، مثلاً:
- چه مدتی دارای علائم این بیماری هستید؟
- آیا از سردرد و سرگیجه رنج میبرید؟
- آیا بیماری خاص یا عفونت خاصی را پشت سر گذاشتهاید؟
- در چند ماه گذشته عمل جراحی انجام دادهاید؟
- در صورت مصرف داروهای خاص، چه داروهایی مصرف میکنید؟
- سابقه بیماری خاص مانند دیابت و غیره را دارید؟
با دریافت پاسخ این سوالها، پزشک تا حدودی در مورد ابتلا به این بیماری اطلاع پیدا میکند. در مرحله بعدی برای تشخیص دقیق ابتلا به این بیماری تستها و آزمایشهای زیر را انجام میدهد:
- آزمایش خون
- آزمایش مدفوع و ادرار
- نمونهبرداری از خلط سینه و کشت آن
- عکسبرداری سی تی اسکن و ام ار ای
- رادیوگرافی
درمان عفونت مغزی
در صورت ابتلا به عفونت مغزی، باید خیلی سریع درمان توسط متخصص مغز و اعصاب آغاز شود و هر لحظه فرد بیمار تحت نظر پزشک باشد. درمان این بیماری با توجه به میزان عفونت و وضعیت جسمانی فرد با توجه به تشخیص پزشک برای افراد متفاوت است.
درمان عفونت مغزی با دارو درمانی
برای درمان عفونت مغزی از آنتیبیوتیکها و داروهای از بین برنده ویروس استفاده میشود. با استفاده از این داروهای تجویز شده، تا حدودی عامل بیماریزا در بدن از بین میرود. دوز مصرفی و دوره مصرفی دارو با توجه به میزان عفونت و تشخیص متخصص مغز و اعصاب در بیماران متفاوت است. برای کنترل سردردهای ناشی از عفونت مغزی، مسکنهای ضد درد توسط پزشک تجویز میشود. لازم به ذکر است، احتمال اینکه این سردردها با مصرف دارو از بین نرود، وجود دارد اما قطعاً از شدت این سردردها کاسته میشود تا بهبودی کامل ایجاد شود.
درمان عفونت مغزی با روش جراحی
در صورتی که عفونت مغزی به هر علتی از طریق دارو درمان نشد و یا با توجه به تشخیص متخصص، نیاز فوری برای از بین بردن عفونت باشد، این امر توسط جراحی انجام میپذیرد. به این صورت که پزشک از طریق انجام جراحی، عفونت موجود در مغز را خارج کرده و تمامی نواحی اطراف را بررسی کرده و پاکسازی میکند که باعث کاهش التهاب مغز و سیستم عصبی میشود.
بدون دیدگاه