توهم و بهترین روش درمان آن

توهم نوعی اختلال روان‌پریشی است که ‌در این حالت فرد دچار هزیان‌گویی می‌شود و به بیان اتفاقاتی می‌پردازد که خلاف واقع است و همچنین ممکن است این شخص صداهایی را بشنود که وجود ندارند. در صورت داشتن هرگونه از این علائم باید فورأ برای درمان خود یا کاهش این اختلال به یک متخصص مغز و اعصاب خوب مراجعه نمایید.

توهم چیست؟

توهم نوعی بیماری است که به علت اختلالات روانی به وجود می‌آید. در گذشته به این نوع اختلال، پارانویید گفته می‌شد. شخص دچار توهم قادر به درک واقعیت از غیر واقعیت نمی‌باشد، به طوری که در واقع شخص در حال تجربه رخدادی است که در واقعیت وجود ندارد. ممکن است در این حالت صداهایی را بشنود و افرادی را ببیند که وجود ندارند. این اختلال بسیار خطرناک بوده و شخص مبتلا به توهم بهتر است سریع و بدون هیچ معطلی روند درمانی را شروع کند.

انواع توهم چیست؟

توهم دارای ابعاد گسترده‌ای است. افرادی که دچار توهم می‌شوند، معمولاً به اختلالات زیادی درگیر می‌شوند که این مشکلات در دسته‌های متعددی قرار دارند.

توهم ذهنی

افرادی که دچار توهمات ذهنی می‌گردند، معمولا تصورات درستی از افراد و محیط اطراف خود ندارند، این اشخاص معمولاً اتفاقاتی را تجربه می‌کنند که غیر‌واقعی است.

توهمات اروتومانیک

فردی که دچار توهم اروتومانیک است، تصور می‌کند شخصی که در جایگاه اجتماعی بالاتری است به او علاقه‌مند است مانند بازیگران و افراد مشهور.

توهمات آسیب

فرد مبتلا به توهم آسیب، به صورت دائمی در تصور است که توسط افرادی مورد تهدید قرار می‌گیرد و می‌خواهند به او آسیب بزنند یا او را بکشند.

توهمات حسادت

در این مدل توهم، فرد بر این باور است که به او از طرف همسر یا شریک جنسی خیانت می‌شود.

توهمات غرض ‌ورزی

در این مدل توهم، شخص دارای توهم بر این باور است که در جایگاه بالایی علمی، اجتماعی و … قرار دارد.

توهمات سوماتیک

فردی که به این توهم مبتلا است دائم فکر می‌کند که ضعف جسمی یا نقص بدنی دارد.

توهمات مخلوط

این گونه افراد درگیر دو یا چند مورد از توهم هستند.

توهم شنیداری

فردی که توهم شنیداری دارد، دائم در حال شنیدن صداهایی است که وجود ندارند، مثلاً تصور می‌کند که فردی او را صدا می‌کند یا کاری را به او می‌سپارند یا با شخصی حرف می‌زند که وجود واقعی ندارد.

توهم دیداری

در این توهم، فرد مبتلا، افراد یا اجسام غیر واقعی را می‌بیند، مانند دیدن حیوانات درنده یا یک شخص ناشناس در منزل.

علت بروز توهم چیست؟

همانند دیگر اختلالات روانی ریشه ابتلا به توهم برای متخصصان ناشناخته است ولی عواملی در ایجاد این اختلال تأثیر دارند.

عوامل ژنتیک

این اختلال در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به اسکیزوفرنی دارند شایع‌تر است. این اختلال امکان انتقال از والدین به فرزندان را دارد.

عوامل بیولوژیکی

اختلال توهم زمانی رخ می‌دهد که کارکرد مغز در قسمتی که مربوط به تفکر است به علت عارضه‌ای، غیر‌ نرمال کار کند.

عوامل محیطی

قرار گرفتن در محیط استرس‌زا و همچنین اضطراب باعث رخداد توهم شدید در فرد می‌شود.

مواد مخدر و مشروبات الکلی

مصرف مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی باعث به وجود آمدن توهم در افراد می‌شود ، مصرف بیش از حد این مواد باعث به وجود آمدن اختلالات دائمی در فرد می‌گردد.

روانشناسی

افرادی که دارای ضعف جسمانی یا بینایی هستند، بیشتر ممکن است دچار توهم شوند و همچنین افراد منزوی مانند مهاجران یا افرادی که قدرت برقراری ارتباط ندارند.

استفاده از دارو

مصرف برخی از دارو‌ها برای درمان بیماری ممکن است عوارضی را در فرد ایجاد کنند که یکی از این عوارض مصرف آن، توهم است. از جمله این داروها که می‌توان نام برد:

• داروی LSD
• هالوپریدول
• سرووکل
• ژئودون
• فلوفنازین
• اولانزاپین
• تیوتیکس
• ریسپریدون
• ریسپریداین
• کلوزاپین و کلوزریل
• کلروپرومازین خوراکی و تزریقی

روش تشخیص توهم چیست؟

برخی از روش‌های تشخیص دادن توهم به شرح زیر است:

• اگر فردی بیش از یک بار توهم در مدت زمان یک ماه را تجربه کرد یعنی به این مشکل دچار شده است.
• نداشتن بیماری اسکیزوفرنی و سابقه خانوادگی ابتلا به آن و داشتن توهم چند بار در ماه از عوامل تشخیصی بشمار می‌رود.
• داشتن توهم در صورتی که به بیماری خاصی مبتلا نبوده باشید و داروی خاصی مصرف نکرده باشید.
• شنیدن صداها و دیدن غیر واقعی تصاویر که در واقع تصاویر ساخته شده ذهنی هستند، از مهم‌ترین علت توهم است.

در صورت داشتن این علائم بهتر است برای انجام معاینات کامل به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. با توجه به اینکه ریشه به وجود آمدن توهم ممکن است یک عامل ناشناخته باشد، ‌راه‌های درک بیماری برای پزشک از طریق پرسش در مورد وقایع و بررسی حالات مراجعه کننده و انجام اسکن مغزی و آزمایش خون است.

عوارض ابتلا به توهم

افرادی که دارای توهم هستند اغلب به افسردگی هم دچار می‌شوند، همچنین به دلیل رخداد توهم ممکن است به خود و دیگران آسیب بزنند. این افراد ممکن است به دلیل اختلال، منزوی و گوشه‌نشین شوند. بهتر است برای جلوگیری از آسیب‌های جدی به خود و دیگران، برای درمان و کاهش توهم به بهترین پزشک متخصص مراجعه نمایید.

آیا توهم قابل پیشگیری است؟

به این علت که دلیل بروز توهم برای متخصصان تقریباً ناشناخته است، روشی برای پیشگیری از آن وجود ندارد ولی توصیه می‌شود در صورت داشتن علائم، زودتر روند درمان و پیگیری‌های لازم آغاز شود.

روش های درمان توهم

برای درمان بیماری توهم از دو روش دارو و روان‌درمانی کمک گرفته می‌شود. اکثر این درمان‌ها باعث کاهش یا از بین رفتن بیماری می‌شود. داروهای تجویز شده توسط پزشک متخصص با توجه به شدت و علت توهم متفاوت است که تعدادی از این داروها را بیان می‌کنیم.

داروهای درمان توهم سنتی یا نورولیپتیک

روش درمانی توسط این دسته از داروها اینگونه است که این داروها بر تولید دوپامین در مغز اثر می‌گذارند. دانشمندان بر این باور هستند که رشد و گسترش دوپامین باعث به وجود آمدن هزیان (توهم) می‌شود.

داروهای درمان ضد روان‌‌پریشی آتیپیکال

استفاده از این داروها نسبت به داروهای سنتی دارای عوارض کمتری بوده و همچنین در درمان بیماری تأثیر بالاتری دارند.

درمان با تحریک مغناطیسی مغز

در این روش درمانی بهترین متخصص مغز و اعصاب از دستگاه rTMS استفاده می‌کند. در برخی مواقع روش‌های دارویی پزشکی هیچ تأثیر مثبتی در روند درمان ندارد و به همین دلیل دکتر مغز و اعصاب در تهران، زمان را از دست نداده و با استفاده از آر تی ام اس درمان را شروع می‌کند. این دستگاه تا حدودی شبیه به دستگاه MRI است اما این پالس‌های الکترومغناطیسی ضعیف هیچ ضرری برای مغز ندارند.