مغز انسان از سه بخش مایع مغزی، خون و بافت مغز تشکیل شده است. هر گاه تعادل بین این سه ماده به هر دلیل از بین برود و افزایش مایعات مغزی یا مایعات خون افزایش پیدا کند، باعث فشار به بافت و عصب‌های مغزی می‌شود. این فشار به این علت است که مغز در بستری سفت قرار دارد. این اختلال باعث به وجود آمدن عوارض سنگینی در بدن می‌شود، مانند آسیب به بافت مغز و بیرون زدگی ساقه مغز و … که بهتر است در صورت اتفاق افتادن فشار مغزی به هر دلیلی، خیلی سریع به بهترین متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
علائم فشار مغزی
این عارضه زمانی رخ می‌دهد که میزان تولید مایع مغزی بیشتر از جذب آن باشد. لازم به ذکر است که علائم فشار مغزی تا حدودی شبیه به تومور مغزی است.
برخی از علائم شایع عارضه این بیماری عبارتند از:
- استفراغ
- سفت شدن گردن
- رخ دادن فراموشی
- ایجاد افسردگی در فرد
- احساس سرگیجه و حالت تهوع
- اختلال در راه رفتن و عدم تعادل
- احساس صدای وز‌وز در گوش‌ها
- ابتلا به سردرد‌های مکرر همراه با سرگیجه و حالت تهوع
- تغییر در بینایی یا دوبینی و در برخی موارد از دست دادن بینایی
علت ابتلا به فشار مغز
برخی از علائم ابتدا به بیماری فشار مغزی شامل موارد زیر است:
- رشد غیر طبیعی سلول‌های مغزی باعث افزایش حجم بافت مغزی و افزایش فشار بر روی مغز می‌شود.
- آسیب دیدن سر و خونریزی مغزی باعث فشار به بافت مغز می‌شود و این عارضه رخ می‌دهد.
- یکی از دلایل سکته مغزی پاره شدن رگ خونی در مغز است که این امر باعث فشار شدید مغزی در بیمار خواهد شد.
- بیماری مننژیت که باعث التهاب در جداره مغز و بافت‌های اطراف آن می‌شود.
- بیماری آدیسون
- نارسایی‌های کلیوی
- بیماری کوشینگ
- هیپوپاراتیروئیدیسم
- کمبود آهن در خون
- چاقی مفرط
- بارداری
- شروع اولین عادت ماهانه در بانوان
- مصرف بیش از نیاز بدن ویتامین A
- از دیگر عوامل ابتلا به فشار مغز، عوارض استفاده از برخی از داروها مانند داروهای ضد بارداری، داروهای استروئیدی و … است.
روش تشخیص فشار مغزی
با استفاده از معاینات فیزیکی و آزمایش خاص مانند MRI، سی‌تی اسکن مغزی، گرفتن نوار نخاعی و همچنین تست عملکرد چشم توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب می‌توان از ابتلا به فشار مغزی یا همان تومور مغزی کاذب اطلاع پیدا کرد. توصیه می‌شود به دلیل اینکه این بیماری علائمی شبیه عارضه‌های دیگر مغز و اعصاب دارد، برای تشخیص و درمان به بهترین پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید و از اهمیت این مورد غافل نشوید.
روش های درمان فشار مغزی
برخی از روشهای درمان فشار مغزی به شرح زیر است:
استفاده از دارو و عمل
اولین راه درمان فشار بر مغز استفاده از داروهایی مانند استارولامید یا فوروزماید و … است که باعث کاهش مایعات نخاعی در مغز می‌شود. ناگفته نماند که نباید به هیچ عنوان از این داروها به طور خودسرانه استفاده کرد.
یکی از عوارض ابتلا به فشار مغزی کاهش بینایی است و معمولا به این علت رخ می‌دهد که فشار بر روی اعصاب بینایی فرد تاثیر می‌گذارد. اگر فرد دچار این اختلال شود، متخصص مغز و اعصاب با استفاده از عمل جراحی فشار را از عصب چشم بر می‌دارد.
اگر علت به وجود آمدن فشار مغز، تومور مغزی باشد، با استفاده از جراحی و برداشتن تومور می‌توان فشار مغزی را کاهش داد.
کاشت شانت
در این روش با استفاده از قرار دادن لوله کوچک در بطن (حفره‌های کوچک مغزی)، میزان مایع اضافی در مغز را به حفره شکمی انتقال می‌دهند. شانت دارای وظایفی مانند کنترل مایع مغزی، کاهش مایعات مغزی و کاهش فشار جمجمه در فرد بیمار مبتلا به فشار مغزی است.
استنت گذاری سینوسی
این روش غیر تهاجمی بوده که توسط پزشک متخصص، یک لوله توری سیمی کوچک (استنت) به یکی از رگ‌های گرفته مغز با استفاده از برش بر روی کشاله ران قرار داده می‌شود تا گرفتگی رگ از بین برود.
کاهش فشار مغزی با دستگاه rTMS
دستگاه rTMS تحولی بزرگ در درمان بسیاری از بیماری‌های مغز و اعصاب است. این روش غیر تهاجمی پالس‌های مغناطیسی را با فاصله زمانی معین به سلول‌های عصبی مغز ارسال می‌کند. نورون‌ها به همان حالتی که مد نظر پزشک است تحریک شده و شروع به فعالیت می‌کنند. با استفاده از این دستگاه می‌توان نوع و میزان متابولیسم مدار‌های مغزی را تغییر داد و در نهایت فشار مغزی را کاهش داد. این فشارها معمولا به دلیل افزایش یا کاهش متابولیسم برخی از مناطق مغز رخ می‌دهد که با بهره‌وری از این دستگاه، به حالت نرمال خود باز می‌گردد.
سایر روش های کمکی برای درمان
- استفاده از رژیم غذایی کم سدیم برای کاهش وزن
- انجام برخی از ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی و…
- برداشت میزان اضافی مایعات مغزی به صورت دوره‌ای
آیا می توان از فشار مغزی پیشگیری کرد؟
عوامل موثر در بروز فشار مغز متفاوت است. فشار مغزی که به علت پیدایش سایر بیماری‌های مغز و اعصاب است، شاید قابل پیشگیری نباشد اما عواملی مانند ضربه به سر، با استفاده از نکات ایمنی قابل پیشگیری خواهد بود. داشتن سبک زندگی درست، ورزش هوازی روزانه، رژیم غذایی مناسب، داشتن وزن ایده‌آل، ترک سیگار، عدم استفاده از مشروبات الکلی و همچنین کنترل فشار خون و دیابت باعث پیشگیری از فشار مغز در افراد می‌شود.
در پایان توصیه می‌شود به علت عوارض سنگین این بیماری و روشهای حساس درمان فشار مغزی و همچنین تشخیص سخت علت ایجاد آن، در صورت داشتن هرگونه از علائم گفته شده در متن بالا، به بهترین متخصص مغز و اعصاب دکتر هیوا امجدی مراجعه نمایید.
بدون دیدگاه