بیماری آلزایمر یک اختلال پیشرونده‌‌ی عصبی است که موجب می‌شود سلول‌های مغز به مرور زمان از بین بروند و باعث ایجاد مشکلاتی در حافظه، تفکر و رفتار بیمار می‌شود. همچنین این بیماری شایع‌ترین دلیل زوال عقل است.

این بیماری پیشرونده است و به همین دلیل نشانه‌های این بیماری به آهستگی و در طول زمان بدتر می‌شود.

در اوایل بیماری حافظه کوتاه مدت مختل شده و باگذشت زمان و پیشرفت بیماری ، حافظه بلند مدت نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

آلزایمر شایعترین علت دمانس( زوال عقل) در سنین بالاست و غالبا” در افراد بالای ۶۵ سال بروز می کند اگه نوع زود رس آن با شیوع کمتر از سنین پایین تر شروع میشود.
در سیر بیماری ، شخص دچار توهم و هذیان گوئی نیز میشود.

در خلال پیشروی بیماری، پروتئین در مغز انباشته شده و ساختاری را تشکیل می‌دهند که به آن‌ها “پلاک” گفته می‌شود. این پلاک‌ها باعث می‌شود که ارتباط بین سلول‌های عصبی قطع شده و در نهایت این سلول‌های عصبی مرده و بافت مغز از بین برود. برخی از مواد شیمیایی مهم مغز در بیماران مبتلا به آلزایمر کاهش می‌یابد. این انتقال‌دهنده‌های شیمیایی پیام، به انتقال سیگنال‌های اطراف مغز کمک می‌کنند. وقتی که این مواد در مغز کاهش می‌یابند، سیگنال‌ها به درستی منتقل نمی‌شوند. بیماری آلزایمر می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی فرد تأثیر گذارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• توانایی‌های شناختی و عملکردی: توانایی فرد در فهم، تفکر، یادآوردن و ارتباط از این بیماری تأثیر می‌پذیرد.

• احساسات و خلق‌وخو: فرد ممکن است بی‌انگیزه شده و تمایلی برای انجام عادات و کارهای مورد علاقه خود نداشته باشد.

• رفتار: فرد ممکن است واکنش‌هایی داشته باشد که با ویژگی‌های شخصیتی او تطابق نداشته باشد.

• توانایی‌های فیزیکی: این بیماری بر توانایی‌های حرکتی و هماهنگی‌های فرد اثر می‌گذارد. این تأثیرات باعث می‌شود که فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نباشد.

علل ابتلا به آلزایمر

دلیل اصلی ابتلا به بیماری آلزایمر هنوز شناخته نشده است، البته برخی از عواملی که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد عبارتند از:

۱• افزایش سن

۲• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری آلزایمر

۳• آسیب‌دیدگی‌های شدید سر در گذشته و ضربه های مکرر به سر.

۴- بیماری فشارخون بالا.

۵- دیابت.

۶- سکته های مغزی و گرفتگی عروق مغز.

۷- بیماریهای قلبی -عروقی.

علائم

بیماری آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده است که علائم آن به صورت تدریجی شروع شده و به مرور زمان و طی چندین سال شدید می‌شوند. این بیماری بر عملکردهای مختلف مغز تأثیر می‌گذارد. اولین علامت آلزایمر معمولاً مشکلات جزئی مربوط به حافظه است. با پیشرفت بیماری، مشکلات حافظه تشدید شده و علائم بعدی به وجود می‌آیند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
• گیجی، سردرگمی و گم شدن در مکان‌های آشنا
• اختلال در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی
• اختلالات تکلمی و زبان
• مشکلات مربوط به بیرون رفتن بدون کمک یا انجام فعالیت‌های خود مراقبتی
• تغییرات شخصیتی مانند تبدیل‌شدن به فردی تهاجمی، پرتوقع و مشکوک
• خطاهای حسی (شنیدن یا دیدن چیزهایی که وجود ندارند) و توهم (اعتقاد به چیزهایی که درست نیستند)
• اختلالات خلقی یا اضطراب

تشخیص بیماری آلزایمر

نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب از روش‌ها و ابزار مختلفی برای کمک به شناسایی این که آیا فرد مبتلا به اختلالات حافظه ناشی از آلزایمر مبتلا است یا نه استفاده می‌کند که برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• از خود فرد، اعضای خانواده یا دوستان در مورد سلامت عمومی بیمار، سوابق بیماری‌های گذشته، توانایی بیمار در انجام امور روزمره و تغییرات رفتاری و شخصیتی بیمار سؤالاتی پرسیده می‌شود.
• تست‌های حافظه، حل مسئله، توجه، شمارش و زبان از بیمار به عمل می‌آید.
• آزمایش‌های پزشکی استاندارد مانند آزمایش خون و ادرار برای شناسایی علل احتمالی بیماری انجام می‌شود.
• اسکن‌های مغزی انجام می‌شود که عبارتند از:
• توموگرافی کامپیوتری (سی تی)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)

درمان آلزایمر:

بیماری آلزایمر درمان ندارد اما متخصص مغز و اعصاب داروهایی را تجویز می‌کند که می‌تواند برخی علائم را کاهش داده و سرعت پیشروی بیماری را کاهش دهد در برخی از افراد. داروهای جدید آلزایمر می‌تواند برای مدتی علائم مرتبط به حافظه و برخی تغییرات شناختی را کاهش دهند. دو نوع دارو که امروزه برای درمان علائم شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• مهارکننده کولین استراز: این داروها سطح ارتباط بین سلولی که یک انتقال‌دهنده عصبی (استیل کولین) آن را تأمین می‌کند و با بیماری آلزایمر در مغز از بین می‌رود را تقویت می‌کند. اثر این دارو کم است. مسدودکننده‌های کولین استراز می‌توانند علائم عصبی مانند بیقراری یا افسردگی را کاهش دهند.
معمولاً مسدودکننده‌های کولین استراز عبارتند از دونپزیل (اریسپت)، گالانتامین (رازادین) و ریواستیگمین (اکسلون). مهم‌ترین عارضه جانبی این داروها عبارتند از اسهال، حالت تهوع، بی‌اشتهایی و اختلالات خواب. در برخی افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی، عوارض جانبی خطرناک و جدی عبارتند از کاهش نرخ ضربان قلب و بلوک قلبی.

• ممانتین (آلزیکسا): دارو در سلول‌های شبکه ارتباطی مغز کار کرده و سرعت پیشرفت بیماری را در بیماری آلزایمر متوسط تا شدید کاهش می‌دهد. در برخی موارد این دارو همراه با مسدودکننده‌های کولین استراز تجویز می‌شود. عوارض جانبی این دارو عبارتند از یبوست، سرگیجه و سر درد
برخی مواقع داروهای دیگر مانند داروهای ضدافسردگی و آنتی سایکوتیک برای کنترل علائم رفتاری که به دلیل ابتلا به بیماری آلزایمر به وجود آمده‌اند تجویز می‌شوند.
مکمل های ویتامینی و داروهای محرک مغز هم از جمله ویتامین ایی و جینکو برای افزایش فعالیت مغز کمک کننده است .

پیشگیری از آلزایمر :

• فعالیت فیزیکی داشته باشید و ورزش کنید.
• تعاملات اجتماعی داشته باشید.
• از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
• به اندازه کافی بخوابید.
• استرس را کنترل کنید.
• ذهن خود را به روش‌های زیر تحریک کنید:
• چیز تازه‌ای یاد بگیرید.
• تمرین حفظ کردن را انجام دهید. فاکتورهای خطر ابتلا به آلزایمر مثل فشارخون و دیابت و کلسترول بالا و سکته های مغزی و قلبی را درمان و پیگیری کنید.